Istanbul rung chuyển vì Ankara bất ngờ "xuống nước" trước Moscow?

Dòng người rời khỏi sân bay Ataturk sau vụ tấn công. Ảnh: Reuters

Ngày 28/10 (theo giờ địa phương), một vụ xả súng và ba vụ đánh bom liều chết liên tiếp xảy ra sân bay Ataturk, Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Ít nhất 41 người chết và 240 người bị thương, theo Reuters.

Tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) được cho là có liên quan đến vụ đánh bom kinh hoàng nói trên, theo Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim. Trong khi đó, hãng thông tấn TASS của Nga dẫn lời ông Konstantin Kosachev, người đứng đầu Ủy ban đối ngoại Hội đồng Liên bang Nga, cũng cho rằng giả thuyết IS đứng đằng sau vụ tấn công sân bay ở Istanbul là có vẻ hợp lý nhất. Tuy nhiên, lý do là gì thì chưa thể khẳng định!

Một trong số những nguyên nhân mà nhiều nhà phân tích cho là có khả năng nhất lúc này, chính là việc Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan bất ngờ “xuống nước” viết thư “làm hòa” với Tổng thống Nga Vladimir Putin, xin lỗi về vụ bắn rơi máy bay Su-24.

Một cuộc điện đàm đầy bất ngờ giữa Tổng thống hai nước Nga và Thổ Nhĩ Kỳ kể từ vụ Su-24

Chỉ hai ngày sau khi Tổng thống Erdogan gửi thư xin lỗi, ngày 29/6, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố quyết định bắt đầu tiến trình bình thường hóa quan hệ với Ankara. Thậm chí, Tổng thống Putin còn ngay lập tức yêu cầu chính phủ Nga bắt đầu tiến trình này; đồng thời cho biết Nga sẽ giảm các hạn chế hành chính trong lĩnh vực du lịch đối với Thổ Nhĩ Kỳ.

Họ lý giải, một khi quan hệ Moscow - Ankara trở nên bình thường và nồng ấm hơn, sự tham gia của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ vào cuộc chiến chống khủng bố do Nga dẫn đầu hiện nay là điều không cần phải bàn cãi. Mà đó lại là điều những phe nhóm phản đối hàn gắn “tình thân” Nga - Thổ không hề mong muốn. Cách tốt nhất là lên tiếng “cảnh cáo”, buộc ông Erdogan dừng lại (?).

Còn theo nhận định của ông Franz Klintsevich, quan chức Ủy ban Quốc phòng và An ninh Hội đồng Liên bang Nga, những kẻ khủng bố tin rằng “Gây hỗn loạn ở bên trong Thổ Nhĩ Kỳ chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng đến toàn bộ Trung Đông”. Và từ đó, giải pháp hòa bình cho khu vực xung đột và bất ổn liên miên như chảo lửa Trung Đông mà Điện Kremlin mong muốn sẽ khó mà đạt được.

Tuy nhiên, tương tự như cách lý giải của một số nhà phân tích kể trên, ông Klintsevich cũng nghi ngờ khả năng tại Thổ Nhĩ Kỳ tồn tại một bộ phận lực lượng không hài lòng với những gì ông Erdogan đang và sắp thực hiện với Nga nhằm bình thường hóa quan hệ hai nước. Gây ra một cuộc tấn công (khủng bố) đẫm máu trong thời điểm hiện tại nhằm hướng sự chú ý của ông sang vấn đề khác, có lẽ không loại trừ.

Việc ông Erdogan viết thư xin lỗi Nga vào thời điểm này được lý giải là do Ankara “không thể chịu được sức ép” từ các biện pháp trừng phạt gây ra cho nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ, đặc biệt là đối với ngành công nghiệp du lịch. Hiện trạng các bãi biển Thổ Nhĩ Kỳ giờ đây được mô tả không phải như một “thảm họa” mà phải dùng từ “địa ngục”, một chuyên gia của Nga phát biểu với Sputnik.

Mới hồi cuối năm ngoái, khi vụ máy bay Su-24 bị Không quân Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ, ông Erdogan một mực khẳng định: “Tôi nghĩ nếu có bên nào cần xin lỗi, thì đó không phải là chúng tôi”. “Ai vi phạm không phận của chúng tôi thì người đó mới phải xin lỗi. Các phi công và lực lượng vũ trang của chúng tôi chỉ đơn giản là hoàn thành nhiệm vụ, trong đó có việc ứng phó với sự vi phạm các quy tắc. Tôi nghĩ đó là vấn đề cốt yếu”, Tổng thống Erdogan tuyên bố trên đài CNN.

Dường như thế giới sau cuộc trưng cầu dân ý Brexit đang có những thay đổi khó lường. Điều gì đang xảy ra và sẽ xảy ra trong tương lai gần?

Còn giờ đây tất cả đang bị đảo ngược (?). Song giới phân tích đánh giá, lời xin lỗi của ông Erdogan đã… quá muộn màng! Cách ông thể hiện với nước Nga, Mỹ và châu Âu thời gian qua khiến cả thế giới dường như quay lưng với Thổ Nhĩ Kỳ. 

Tổng thống Erdogan đã bất hòa với cả thế giới, ông Konstantin Kosachev nhận định. “Đầu tiên là xích mích với Nga. Ông ấy nghĩ rằng khi mình qua lại với Mỹ và châu Âu thì chẳng việc gì phải xin lỗi Nga. Thế rồi, khi Washington lạnh nhạt, ông ấy lại tìm cách dọa dẫm châu Âu bằng vấn đề người di cư. Và giờ đây thì quan hệ với EU cũng tổn hại”, ông Kosachev chỉ rõ.

Vậy là, trong khi cả thế giới đang quay cuồng với cuộc ly hôn tốn kém giữa Vương quốc Anh và EU, với sự sụt giảm của thị trường chứng khoán, và bức tranh đen tối về nguy cơ tan rã EU sau khi cử tri Anh lựa chọn ra đi, thì việc Istanbul bị đánh bom đẫm máu khiến tất cả như choàng tỉnh.

Chuyện gì đang xảy ra? Thực chất mọi chuyện bên trong là gì? Liệu có sợi dây nào cho thấy sự liên quan giữa tất cả những sự kiện chính trị gây chấn động thế giới hiện nay? Hay một bàn tay nào đó đang tìm cách đẩy đưa, thao túng chính trường thế giới?

Mọi giả thuyết đưa ra đều mang tính tương đối và có thể khiến câu chuyện bị đẩy đi xa hơn. Trong lúc này, điều cần làm là bình tĩnh chờ đợi. Nên nhớ, cánh cửa bí mật nào cũng có mật mã để mở. Bất ngờ luôn đến vào phút chót!

Tin từ Vụ Báo chí Bộ Ngoại giao Việt Nam Trước vụ tấn công khủng bố xảy ra ngày 28/6/2016 tại sân bay Atatturk, Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 30/6/2016, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình cho biết: “Chúng tôi xin gửi tới gia đình những người bị nạn, Chính phủ và nhân dân Thổ Nhĩ Kỳ lời chia buồn sâu sắc nhất. Việt Nam lên án vụ khủng bố và tin tưởng rằng những kẻ chủ mưu sớm bị trừng phạt thích đáng”.