Hành vi cạnh tranh không lành mạnh

Phương pháp thử không có căn cứ

Theo quy định của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) thì về mặt pháp lý, chỉ có các cơ quan chuyên môn được uỷ quyền của Nhà nước mới được phép làm các dịch vụ đo lường, xét nghiệm các chỉ tiêu vệ sinh an toàn thực phẩm. Không có khái niệm xét nghiệm chung chung mà chỉ có xét nghiệm từng chỉ tiêu cụ thể, như xét nghiệm chì, sắt, mangan… Với riêng các sản phẩm rượu, các chỉ tiêu kim loại nặng phải được xác định theo phương pháp cụ thể do Nhà nước quy định (theo TCVN 7043:2009, Rượu trắng - Chỉ tiêu kỹ thuật). Đây là các phương pháp xét nghiệm khoa học, có độ chính xác cao, được Việt Nam và thế giới công nhận.

Trên thực tế, phương pháp điện phân để thử các loại nước uống, rượu là không có cơ sở khoa học. Để minh chứng về phương pháp thử này, chúng tôi đã chứng kiến một thí nghiệm bằng phương pháp điện phân với một cốc rượu Vodka Nga (đã được khẳng định uy tín) và một cốc rượu Vodka nội do các công ty Việt Nam sản xuất. Sau khi cắm điện vào hai cực của thiết bị điện phân, màu của Vodka Nga chuyển sang da cam, màu của rượu Vodka nội cũng chuyển sang màu da cam, nhưng chậm hơn. Và chỉ thêm một hạt muối ăn nhỏ (được coi là chất dẫn điện) vào hai cốc, ngay lập tức cả hai cốc đều trở thành nâu, rồi sang màu đen. Như vậy, bản chất của sự chuyển màu từ cam sang đen của cốc rượu là do cực sắt của dụng cụ điện phân gây nên.

Như vậy, chất gây ra màu (da cam, nâu, đen, v.v.) trong cốc nước và rượu sau khi điện phân không phải là kim loại nặng hiện hữu trong nước hay rượu, mà là các hydroxit sắt, ô-xit sắt và hợp chất khác sinh ra từ các điện cực sử dụng.

Trước những thông tin gây hoang mang cho người tiêu dùng, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã có ý kiến về phương pháp kiểm tra chất lượng nước và rượu của các tình nguyện viên như sau: “Chỉ có các phương pháp thử và kết luận về ATVSTP của các phòng xét nghiệm được công nhận hoặc có thẩm quyền do Bộ Y tế chỉ định hay trưng cầu ý kiến mới có giá trị về mặt pháp lý. Các thiết bị xét nghiệm nhanh về ATVSTP khi lưu hành phải được Bộ Y tế cấp giấy phép”. Về tính năng kỹ thuật, tính hợp pháp về nguồn gốc xuất xứ của các dụng cụ, trang thiết bị để thử nghiệm đánh giá chất lượng sản phẩm nước, Cục cũng đề nghị các cơ quan điều tra, thanh tra có thẩm quyền xem xét và giải quyết theo quy định của pháp luật.

Cạnh tranh có lành mạnh?

Ngày 20-11-2011, Công ty Cổ phần Rượu - Bia - Nước giải khát AROMA (chủ nhãn hiệu rượu Vokda Men) đã có Văn bản số 15112011/CV-AROMA gửi Cục An toàn vệ sinh thực phẩm lên tiếng về việc Công ty Cổ phần phát triển đầu tư xây dựng Việt Nam (có sản phẩm rượu Vodka Avinaa) đã sử dụng thiết bị điện phân hai cực tiến hành điện phân sản phẩm rượu Vodka Men của Công ty AROMA tại các nhà hàng, cửa hàng bán lẻ, nơi đông người và cho công bố rượu Vodka Men chuyển màu đen do có chứa kim loại nặng, độc hại.

Ngay sau đó, ngày 28-11-2011, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã có Công văn số 2151/ATTP-TTrC khẳng định: “Việc Công ty Cổ phần phát triển đầu tư xây dựng Việt Nam sử dụng thiết bị điện phân để kiểm tra chất lượng sản phẩm rượu là không có căn cứ”. Đồng thời, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm cũng chuyển đơn tố cáo của Công ty AROMA tới Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công thương) để giải quyết theo đúng thẩm quyền. Ngày 22-12-2011 vừa qua, Cục Quản lý cạnh tranh đã ra quyết định điều tra chính thức vụ việc cạnh tranh này.

Như vậy, Công ty Cổ phần phát triển đầu tư xây dựng Việt Nam không phải là cơ quan được Nhà nước ủy quyền xét nghiệm kim loại nặng trong rượu. Cục An toàn vệ sinh thực phẩm cũng khẳng định việc Công ty này sử dụng thiết bị điện phân để kiểm tra chất lượng sản phẩm rượu là không có căn cứ. Hành vi này có thể coi là cạnh tranh không lành mạnh, gây ảnh hưởng đến đối tác và gây hoang mang cho người tiêu dùng. Hiện cả nước đang hướng ứng mạnh mẽ phong trào “Người Việt dùng hàng Việt”, nhưng chính những hành vi cạnh tranh không lành mạnh kiểu này là một yếu tố làm hạ uy tín của chính hàng Việt trên sân nhà.

Tống Toàn