Giảm áp lực cho NSNN khi cải cách tiền lương

Tính chung từ năm 2008 đến năm 2011, mức lương tối thiểu đã tăng thêm 84,4%, cao hơn mức tăng giá tiêu dùng 68,4% và mức tăng trưởng GDP gần 20%. Tuy nhiên nếu tính riêng mặt hàng lương thực, thực phẩm, thì chỉ số giá mặt hàng này đã tăng 105,4%. Như vậy, so với giá lương thực, thực phẩm thì mức tăng lương tối thiểu là - 10,2%.

Lương công chức sẽ lên 1,05 triệu đồng/tháng - Ảnh minh hoạ

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, việc điều chỉnh mức lương tối thiểu chung mới thực hiện chủ yếu trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng và khả năng ngân sách, chưa đảm bảo được mức sống tối thiểu của cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang. Mức lương tối thiểu chung của năm 2011 chỉ bằng 59,3% mức lương tối thiểu vùng thấp nhất và bằng 41,5% mức lương tối thiểu cao nhất cả doanh nghiệp, bằng 58,1% mức chi tiêu bình quân một nhân khẩu của cả nước năm 2011.

Theo tính toán, kể cả sau khi tăng lương tối thiểu vào tháng 5-2012, thì mức lương trung bình (chia cho 22 ngày làm việc/tháng) của công chức cũng chỉ khoảng hơn 100.000 đồng/ngày, quá thấp so với mặt bằng tiền lương, tiền công trên thị trường lao động hiện nay.

Chuyện lương thấp thì ai cũng biết, nhưng vấn đề là lấy đâu ra nguồn tiền để tăng lương trong khi ngân sách Nhà nước còn hạn hẹp. Do tốc độ tăng trưởng kinh tế không đạt như dự kiến nên việc cân đối ngân sách Nhà nước càng ngày càng khó. Ngoài ra, các chính sách miễn, giảm thuế để thúc đẩy tăng trưởng, các cam kết hội nhập… đã khiến ngân sách Nhà nước giảm thu khoảng trên dưới 3.000 tỷ đồng/năm, khiến nhiệm vụ cải cách tiền lương càng thêm khó khăn.

Theo Đề án cải cách tiền lương giai đoạn 2008 - 2012, việc đổi mới cơ chế hoạt động và tài chính của khu vực sự nghiệp công lập theo hướng thu phí dịch vụ dự kiến sẽ huy động được trên 26.000 tỷ đồng để làm nguồn lương. Đến nay, chỉ có Đề án đổi mới một số cơ chế tài chính trong giáo dục đào tạo được Quốc hội thông qua. Thế nhưng Đề án này cũng không đạt mục tiêu đề ra. Các đề án thu phí ở các lĩnh vực sự nghiệp công khác vẫn đang trong quá trình xây dựng.

Các chuyên gia cho rằng, để giải bài toán cải cách tiền lương, cần thực hiện quyết liệt đổi mới cơ chế tài chính và cơ chế hoạt động đối với khu vực sự nghiệp công, theo hướng thu giá dịch vụ, được hạch toán thu - chi. Cần có cơ chế khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia hoạt động sự nghiệp, phục vụ nhu cầu của người dân như y tế, giáo dục để giảm áp lực tăng chi ngân sách khi cải cách tiền lương.

Trung Nguyễn