Khai hội Mai An Tiêm, con nuôi của Vua Hùng thứ 18

Ngay từ sáng sớm, đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương đến với Khu di tích đền thờ Mai An Tiêm là người “khai sinh” ra quả dưa hấu. Hình ảnh Mai An Tiêm và sự tích “Quả dưa hấu” trở thành biểu tượng cho sức sống mãnh liệt của dân tộc Việt thuở các Vua Hùng dựng nước. Di tích nằm trên địa bàn xã Nga Phú, huyện Nga Sơn để tham gia nhiều hoạt động phong phú, sôi nổi.

Khai hội Mai An Tiêm năm 2019

Năm 1990, chính quyền và nhân dân địa phương đã góp công, góp sức cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước đã xây dựng lại ngôi đền trên nền móng cũ để có quy mô kiến trúc chữ “Đinh” với 5 gian nhà tiền đường và 3 gian hậu cung. Di tích Mai An Tiêm đã được xếp hạng cấp tỉnh và là một trong những di tích trọng điểm nằm trong quần thể di tích thắng cảnh  phục vụ phát triển du lịch của huyện Nga Sơn.

Theo truyền thuyết Mai An Tiêm vốn là con nuôi của Vua Hùng thứ 18. Khi bị vua cha hiểu nhầm và đày ra hoang đảo. Nơi hoang đảo, vợ chồng Mai An Tiêm cùng hai người con thương yêu của mình vật lộn với thiên nhiên, chọn hang đá làm nhà che mưa che nắng, dùng cành cây nhọn đào đất tìm nước uống, mài đá để lấy lửa, xuống biển mò cua bắt ốc để ăn...

Nhiều hoạt động sôi nổi, phong phú thu hút đông đảo người dân tham gia

Một ngày kia, có một con chim trắng từ phía Tây bay tới làm rơi hạt cây màu đen xuống bãi cát trắng. Nghĩ rằng chim ăn được thì người cũng ăn được, Mai An Tiêm đem hạt cây trồng thử. Mấy tháng sau, cây lớn bò lan trên mặt đất, có nhiều quả xanh thẩm to bằng đầu người lớn. Khi bổ ra ăn thử, thấy ruột quả màu đỏ, hạt đen, mùi vị thơm  ngọt. Mai An Tiêm đặt tên cho quả lạ đó là Tây Qua – vì chim đưa hạt từ phía Tây đến. Về sau, người Tàu ăn thấy ngon khen là “Hấu”, người về sau gọi trại đi là dưa hấu.

Mai An Tiêm đem hạt dưa gieo trồng khắp đảo. Khi có nhiều dưa rồi, Mai An Tiêm dùng que nhọn vạch chữ vào, thả xuống biển cho trôi đi khắp nơi. Thuyền buôn qua lại, vớt được trái dưa, ăn thấy ngon, liền tìm đến. Rồi từ đó tiếng đồn đi xa là có một giống dưa rất ngon ở trên đảo. Các thuyền buôn tấp nập ghé đến đổi chác đủ thứ vật dụng. Nhờ đó mà gia đình An Tiêm trở nên đầy đủ, cuộc sống phong lưu.

Tiếng đồn về quả dưa hấu khắp xa gần rồi đến tai Nhà Vua, Nhà Vua sai người ra đảo dò xét xem gia đình Mai An Tiêm ra làm sao, sứ thần về kể lại cảnh sống sung túc và nhàn nhã của vợ chồng An Tiêm, Nhà Vua ngẫm nghĩ thầm phục đứa con nuôi, bèn cho triệu An Tiêm về phục lại chức vị cũ trong Triều đình. An Tiêm về dâng cho vua cha giống dưa hấu mà mình may mắn có được, rồi phân phát hột dưa cho dân chúng trồng ở những nơi đất cát.  Kể từ đó, nước Văn Lang có thêm thứ trái cây danh tiếng. Chính vì vậy, người đời sau tôn An Tiêm là ông Tổ nghề trồng dưa hấu.

Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, hình tượng Mai An Tiêm đã in sâu vào đời sống văn hóa cộng đồng, như một biểu tượng cho tinh thần lao động cần cù, sáng tạo, tự lực, tự cường của người dân Việt Nam.