Làng thanh niên lập nghiệp (TNLN) Sông Chàng (Như Xuân-Thanh Hóa) được thành lập theo dự án Làng TNLN dọc đường Hồ Chí Minh, biên giới và các xã đặc biệt khó khăn, được Thủ tướng Chính phủ giao cho T.Ư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh triển khai từ năm 2007.
Khi dự án triển khai và đi vào hoạt động đã có hàng trăm hộ thanh niên từ khắp miền quê xứ Thanh lên đây lập nghiệp. Ngỡ tưởng cơ hội khai hoang vùng đất mới sẽ có nhiều may mắn và thành công với họ, nhưng khi mồ hôi của những người hăng hái lập nghiệp đổ xuống thì khó khăn nối tiếp cứ quấn chân họ, khiến nhiều hộ phải dứt áo bỏ đi.
Với tổng diện tích quy hoạch là 600 ha, nằm cạnh đường mòn Hồ Chí Minh thuộc địa phận xã Xuân Hòa, huyện Như Xuân (Thanh Hóa), Làng TNLN được đầu tư với số vốn hơn 32 tỷ đồng do Tỉnh đoàn Thanh Hóa phụ trách và quản lý.
Rất nhiều ngôi nhà bỏ hoang ở làng TNLN Sông Chàng
Theo danh sách, làng TNLN Sông Chàng có 141 hộ dân được chia làm 4 cụm dân cư. Nhưng thực tế hàng chục ngôi nhà trên đây không có người ở, cả một vùng hoang vu và cỏ dại mọc um tùm, tạo cảm giác như đến một vùng đất “chết”.
Tìm mãi chúng tôi mới gặp một bóng người trong ngôi làng này, đó là anh Lê Đình Mạnh (SN 1983, ở Cụm dân cư số 2), trò chuyện với chúng tôi anh cho biết: “Năm 2011, tôi là một trong những thanh niên được chọn lên làng TNLN với mong ước thay đổi cuộc sống, phát triển kinh tế ở nơi mới cùng những gia đình thanh niên khác, xây dựng làng thanh niên phát triển. Năm đó có chính sách mỗi thanh niên lên làng lập nghiệp được 400 m² đất ở và 3,2 ha đất canh tác cùng với hỗ trợ 3 gia đình 1 giếng khoan, 1 bể nước để phục vụ sinh hoạt. Thế nhưng, khi lên đây mới biết, đất canh tác cằn cỗi không trồng được lúa và hoa màu nên người dân chỉ loay hoay trông chờ vào vài hecta mía, sắn. Cộng thêm vào đó, nguồn nước không đủ cung cấp cho việc tưới tiêu nên các vụ sắn, mía kém chất lượng, làm ăn không nổi nên nhiều gia đình lại khóa cửa về quê hoặc đi nơi khác tìm công ăn việc làm, cuối năm mới về nhà một lần, hoặc đến mùa thu hoạch mía, sắn họ mới trở về".
Cụm dân cư số 2 ở đây có quy hoạch 54 hộ dân, nhưng hiện tại chỉ có khoảng 24-25 hộ, trong đó số hộ ở cố định chỉ 17-18 hộ, còn lại khóa cửa để nhà bỏ không, mặc cho cỏ mọc.
Đường vào cụm dân cư số 2 vắng bóng người
Theo các hộ dân ở đây cho biết, tất cả 4 cụm dân cư của làng TNLN vẫn chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) điều này đã làm khó cho người dân khi lên đây lập nghiệp. Khi muốn đầu tư vay vốn để làm ăn, phát triển kinh tế cũng không được cơ quan chức năng chấp nhận.
Người dân đã rất nhiều lần kiến nghị lên các cấp có thẩm quyền, và cơ quan chức năng cũng đã mở các cuộc đối thoại với người dân nhưng tất cả chỉ dừng lại ở mốc chờ đợi khiến các hộ dân đang cạn dần niềm tin với cán bộ quản lý làng.
Theo các hộ dân sinh sống trong làng TNLN Sông Chàng cho hay, lúc bắt đầu lên đây ban quản lý làng nói sau 5 năm sau sẽ làm bìa đỏ cho người dân để ổn định cuộc sống nhưng đến nay vẫn chưa ai được cấp.
Trao đổi vấn đề này, ông Hoàng Văn Thanh - Phó Bí thư Tỉnh đoàn Thanh Hóa cho biết: “Quy trình để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bắt buộc Làng TNLN Sông Chàng phải thành lập được thôn, thuộc xã Xuân Hòa, huyện Như Xuân (Thanh Hóa). Ban Thường vụ Tỉnh đoàn cũng đã làm việc với Ban Thường vụ Huyện ủy Như Xuân để cùng nhau giải quyết”.
Đã gần 10 năm kể từ khi gắn bó với ngôi làng TNLN Sông Chàng, cuộc sống của người dân vẫn cứ bấp bênh, những căn nhà nhỏ liêu xiêu xen lẫn những bãi cỏ mọc um tùm vẫn hiện chưa tìm được lối đi.