Những hình ảnh video độc quyền mà hãng tin BBC (Anh) quay được tại Mosul - thành phố lớn thứ hai của Iraq – hé lộ mức độ kiểm soát cuộc sống hàng ngày của người dân nơi đây mà Nhà nước Hồi giáo (IS) áp dụng một năm sau khi chiếm được thành phố này.
Các đoạn phim này được quay bí mật này cho thấy nhiều đền thờ Hồi giáo bị nổ tung, trường học bị bỏ hoang và phụ nữ bị buộc phải mặc trang phục che kín mít từ đầu tới chân. Người dân cho biết họ đang sống trong nỗi sợ hãi bị trừng phạt theo cách giải thích cực đoan của IS về luật Hồi giáo. Họ cũng mô tả những chuẩn bị của IS trước một cuộc tấn công được chờ đợi từ phía chính phủ.
Phụ nữ bị kiểm soát
Các hình ảnh video này, được quay trong vài tháng hồi năm ngoái, đã hé lộ sự thật về cuộc sống của người dân Mosul dưới sự kiểm soát của IS. Theo đó, phụ nữ bị buộc phải che kín người và cả mặt mũi, và một phụ nữ đã bị chất vấn, thách thức chỉ vì không che cả bàn tay mình.
Bà Hanna, một người phụ nữ ở Mosul, tiết lộ: "IS rất nghiêm khắc về trang phục của phụ nữ. Phụ nữ phải che kín bằng vải đen từ đầu tới chân. Tôi đã không ra khỏi nhà từ khi IS chiếm thành phố này”. Bà kể rằng khi chồng đưa bà đi ăn nhà hàng, chồng bà đã dặn bà phải đeo khăn che mặt. Khi tới nhà hàng, ông nói bà có thể bỏ ra vì không có sự hiện diện của IS vì nhà hàng là nơi dành cho các gia đình.
Tuy nhiên, ngay lập tức chủ nhà hàng đã tới và xin chồng bà hãy nói bà che mặt lại vì các chiến binh IS có thể kiểm tra đột xuất và ông ta sẽ bị đánh bằng roi nếu họ nhìn thấy bà không che mặt.
Khủng bố người thiểu số
Các đoạn bằng video cũng cho thấy các ngôi nhà của cộng đồng người sắc tộc và tôn giáo thiểu số ở Mosul đều bị IS tịch thu. Nhiều khu dân cư từng một thời được các sắc dân thiểu số ưa chuộng nay bị bỏ hoang.
Mariam, một bác sĩ phụ khoa và là một người Kitô giáo cho hay: "Tôi đã phải bỏ chạy khỏi Mosul khi thành phố này bị thất thủ. Người tôi đã thoát được nhưng tâm hồn tôi vẫn ở nơi tôi bỏ đi, đó là căn nhà với những cuốn sách của tôi. Sau khi chuyển đến Irbil (trong khu vực Kurdistan của Iraq) tôi được tin choáng váng: IS đã bị tịch thu nhà tôi và đánh dấu nó bằng chữ 'N' (viết tắt của Nasrani - một từ được IS dùng để chỉ các tín đồ Kitô giáo)”.
Đe dọa, trừng phạt và tra tấn
Cũng theo các đoạn băng video trên, người dân bị ám ảnh bởi những hình phạt tàn bạo mà IS áp dụng đối với bất cứ ai làm trái cách giải thích “thánh chiến của luật Hồi giáo” mà nhóm này lập ra vài tuần sau khi chiếm được Mosul.
Zaid, một người dân nói: "Kể từ khi IS chiếm được thành phố, họ đã áp dụng ‘Luật Caliphate’, theo cách gọi của họ. Hình phạt tối thiểu là đánh đòn và được áp dụng cho những thứ như hút thuốc lá. Trộm cắp bị trừng phạt bằng chặt một bàn tay, nam giới ngoại tình bị ném từ một tòa nhà cao tầng, còn phụ nữ ngoại tình bị ném đá đến chết. Các vụ trừng phạt được thực hiện ở nơi công cộng để khiến người dân sợ hãi mà họ vẫn thường bị buộc phải xem”.
Còn ông Fouad cho hay: "Tôi đã bị IS bắt. Họ tới nhà chúng tôi để tìm bắt anh trai tôi. Khi họ không tìm được anh ấy, họ quyết định đưa tôi vào nhà tù thay thế. Sau đó, họ tra tấn tôi. Người tra tấn tôi chỉ ngừng tay khi anh ta đã mệt. Ông ta đánh tôi bằng một dây cáp điện và tra tấn tôi cả về tâm lý. Khi anh trai tôi tự nộp mình vào, họ phát hiện ra rằng những cáo buộc là sai nhưng họ vẫn giữ tôi trong tù cho đến khi họ đánh giá có thể thả tôi ra. Họ đã đánh tôi tàn bạo bằng dây cáp tới mức vẫn có thể thấy những dấu vết trên lưng tôi”.
Cuộc sống thay đổi tiêu cực đến mức không tả nổi
Cuộc sống của người dân thành phố đã thay đổi tới mức không còn nhận ra được nữa. Những đoạn video tiết lộ tình trạng thiếu nhiên liệu, ô nhiễm lan tràn trên diện rộng, các công trình xây dựng bị tạm dừng và nhiều trường học đóng cửa.
Người dân tên là Hisham tả lại: "Cuộc sống hàng ngày đã thay đổi tới mức không thể tả được. Những người trong quân đội và công nhân làm việc theo ngày không còn có bất kỳ thu nhập nào vì không còn công ăn việc làm nữa. Người giàu có thì dựa vào tiền tiết kiệm của họ, những người có lương thì chỉ đủ sống, còn người nghèo thì hoàn toàn phó mặc cho lòng thương của Chúa. Tôi bị mất việc và bị buộc phải bỏ dở việc học của mình. Giống như mọi người khác, tôi bị từ chối các quyền cơ bản của mình. Theo IS, tất cả mọi thứ là "haram" (bị cấm) và vì vậy tôi chỉ còn biết ngồi nhà suốt ngày. Ngay cả các hoạt động giải trí đơn giản như những buổi dã ngoại cũng bị cấm tại Mosul, với lý do rằng đó là một sự lãng phí thời gian và tiền bạc”
Tuyên truyền và giám sát
Những hình ảnh video cho thấy IS sử dụng các biện pháp ngày càng tinh vi để kiểm soát người dân thành phố và để phổ biến các thông điệp của họ.
Anh Mahmoud, một người dân, tiết lộ: "Em trai 12 tuổi của tôi vẫn tới trường mặc dù thực tế nó đã do IS điều hành. Chúng tôi nghĩ rằng không có lựa chọn nào khác, ít nhất nó có thể tiếp tục một hình thức giáo dục nào đó, và rằng có còn hơn không. Nhưng một hôm, tôi về nhà và thấy em trai tôi vẽ lá cờ của IS và ngâm nga một trong những bài hát nổi tiếng nhất của IS. Tôi điên người và bắt đầu quát mắng em tôi. Tôi kết luận rằng mục tiêu của tổ chức này là gieo trồng những hạt giống bạo lực, hận thù và chủ nghĩa bè phái vào tâm trí của trẻ em".
Chiến thuật và hậu cần của IS
Người ta có thể nhìn thấy các chiến binh di chuyển pháo hạng nặng - một số thu được từ tay lực lượng Iraq đã bỏ chạy - và bắn trả lại các cuộc tấn công bằng súng phòng không.
Người dân tên là Zaid nói: "IS biết quân đội chính phủ sẽ cố chiếm lại thành phố Mosul, vì vậy họ đang có những biện pháp đề phòng. Họ đã tàn phá thành phố bằng việc đào đường hầm, xây dựng rào chắn, gài mìn và bom, và cài cắm các tay bắn tỉa trên khắp thành phố. Nó sẽ gây khó khăn cho quân đội. Chính phủ nên trang bị súng ống cho người dân địa phương để họ có thể tự bảo vệ thành phố mình. Mong sao, với sự giúp đỡ của Chúa, chúng tôi sẽ đánh bại IS".