Cùng mảnh đất, hai chế độ đền bù

Cụ thể: các hộ gia đình bà Hoàng Thị Thiết, Hoàng Thị Sa, Hoàng Thị Liên, ông Hoàng Văn Đức và ông Hoàng Văn Long, ở khối 5 phường Vĩnh Trại bị thu hồi hơn 700m2 đất mỗi hộ. Đây là một phần trong diện tích ao 1,3 mẫu do cha mẹ các ông bà trên để lại thuộc thửa số 66, tờ bản đồ số 23 phường Vĩnh Trại. Trong hồ sơ địa chính lưu tại UBND phường, đất ao trên đứng tên ông Nguyễn Anh Quân có diện tích trên 9841,2m2. Thời điểm sau khi hợp tác xã giải thể năm 1986 ông ngoại ông Quân là ông Hoàng Kim Đình và bà Chu Thị Ân có thỏa thuận nhượng cho bố mẹ ông Hoàng Minh Vũ (nay là Công ty TNHH Hoàng Vũ) diện tích đất vào khoảng 3.000m2, nhưng về mặt giấy tờ vẫn do ông Nguyễn Anh Quân đứng tên quản lý trong hồ sơ địa chính.

Công ty Hoàng Vũ đang xây nhà trên diện tích ao mà chính quyền cho là đất không hợp pháp

Trong nhiều văn bản trả lời khiếu nại của các hộ dân trên, Phó Chủ tịch UBND Tp. Lạng Sơn Đào Trọng Tâm một mặt thừa nhận nguồn gốc đất ao trên là do ông cha của ông Quân góp vào hợp tác xã, và khi đơn vị này giải thể thì lấy về sử dụng, nhưng một mặt lại cho rằng do công tác quản lý đất đai chưa chặt chẽ nên các hộ gia đình (trong đó Công ty Hoàng Vũ) đã tự ý sử dụng. Và vì các hộ trên không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp nên không được đến bù theo giá đất nông nghiệp và cấp đất tái định cư khi thu hồi đất cho Dự án khu đô thị mới Phú Lộc IV.

Vậy nhưng không hiểu lý do vì sao, chính sách này chỉ được áp dụng đối với 5 hộ dân nói trên còn Công ty Hoàng Vũ lại được cấp hẳn 4 suất đất đền bù (giống như một hình thức của tái định cư nhằm “đánh lạc hướng” dư luận). Cụ thể, tại biên bản làm việc ngày 22-9-2011 giữa UBND Tp. Lạng Sơn, Công ty Hoàng Vũ với Công ty CP bất động sản Hà Nội (đơn vị thi công dự án) thì ngoài một số khoản tiền khác Công ty Hoàng Vũ được nhận 4 lô đất đền bù tổng diện tích là 434,47m2 với giá 5.133.000 đồng/m2. Trong 4 lô này có một phần lấy từ đất của gia đình ông Quân và dự kiến điều chỉnh thành đất ở.

Để có việc đền bù này, trước đó UBND tỉnh Lạng Sơn cũng đã có nhiều văn bản hối thúc UBND Tp. Lạng Sơn nhanh chóng xúc tiến việc bồi thường đối với Công ty Hoàng Vũ với lý do việc làm đường dự án lấy vào một số hạng mục công trình của trường THPT dân lập Ngô Thì Sỹ (do Công ty Hoàng Vũ quản lý).

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi, diện tích đất mà Công ty Hoàng Vũ bị thu hồi thuộc diện tích ao sử dụng chung với các hộ gia đình ông Nguyễn Anh Quân. Trường Ngô Thì Sỹ nằm trong khu đất hoàn toàn khác và không liên quan đến dự án, nói cách khác trường Ngô Thì Sỹ là cơ sở dạy học dân lập của Công ty Hoàng Vũ lập nên không nằm trong diện tích đất ao bị thu hồi. Các hộ dân cho rằng, việc làm này có thể là một hình thức “mượn danh” để hợp lý hóa việc cấp đất tái định cư cho Công ty Hoàng Vũ.

Làm việc với chúng tôi về những điều bất thường này, Phó Chủ tịch UBND Tp. Lạng Sơn - ông Bùi Văn Côi lại cho rằng, không có chuyện bố trí tái định cư cho Công ty Hoàng Vũ, việc giao đất đó là thỏa thuận giữa Công ty Hoàng Vũ và Công ty CP bất động sản Hà Nội vì đơn vị này thực hiện dự án bằng chính sách “đổi đất lấy hạ tầng của tỉnh” (tức là Công ty bỏ vốn làm đường, ngược lại tỉnh sẽ bố trí cho một phần quỹ đất để kinh doanh). Còn lý do vì sao chính quyền lại đứng giữa sự thỏa thuận của hai bên, ông Nguyễn Văn Hạnh, Trưởng Ban đền bù GPMB Tp. Lạng Sơn đã đưa ra một số văn bản thể hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh Lạng Sơn thúc giục phải làm.

Khi chúng tôi thắc mắc về việc vì sao một Công ty kinh doanh vì mục tiêu lợi nhuận lại “hào phóng” cấp “từ thiện” một lúc 4 lô đất cho Công ty Hoàng Vũ thì ông Nguyễn Văn Long, Phó Giám đốc Công ty CP bất động sản Hà Nội đưa ra một số văn bản chỉ đạo của các ngành chức năng tỉnh Lạng Sơn nhưng sau đó đã vội rút lại và nói rằng “Công ty tự lấy quỹ đất của mình đền bù cho Hoàng Vũ để triển khai nhanh dự án”(!?).

Rõ ràng ở đây có sự thiếu minh bạch trong khâu đền bù thực hiện dự án. Vì nếu chính quyền không thừa nhận diện tích ao trên của gia đình ông Quân và cả Công ty Hoàng Vũ (như văn bản giải quyết khiếu nại phần trên) là hợp pháp thì việc cấp bù 4 lô đất trên cho Công ty Hoàng Vũ là không bình thường.

Còn nếu “đẩy” trách nhiệm sang cho chủ đầu tư là Công ty CP bất động sản Hà Nội đã “tự nguyện”, “từ thiện” 4 lô đất cho Công ty Hoàng Vũ thì ngay cả những người dân có trình độ thấp cũng hiểu rằng đó là điều phi lý, chứ chưa nói đến cả một bộ máy chính quyền khổng lồ với những cán bộ có trình độ năng lực, chuyên môn lại không thể thẩm định, nhìn nhận ra điều đó.

Nhóm PVĐT