Cơ hội mới từ CPTPP

Trong tờ trình Quốc hội, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định, việc Quốc hội nước ta tham gia và sớm phê chuẩn CPTPP giúp Việt Nam thể hiện cam kết mạnh mẽ về đổi mới và hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; khẳng định vai trò và vị thế địa - chính trị quan trọng của Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á, cũng như châu Á - Thái Bình Dương. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh, trong bối cảnh tình hình chính trị - an ninh thế giới và khu vực đang thay đổi nhanh chóng, diễn biến phức tạp, khó lường, việc tham gia CPTPP thực sự nâng cao vị thế của đất nước, giúp Việt Nam có điều kiện nâng cao nội lực để ứng phó, củng cố vị thế để thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa đi đôi với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh. 

Bên cạnh đó, tham gia CPTPP cũng đặt ra những thách thức về kinh tế - xã hội, thu ngân sách, hoàn thiện khuôn khổ pháp luật, thể chế... Việc mở cửa các hoạt động kinh tế, đi kèm với quy định về lao động, minh bạch hóa, chống tham nhũng... đòi hỏi Việt Nam cần chủ động, nỗ lực đổi mới, tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật, thiết lập các cơ chế quản lý để vừa phù hợp với điều ước quốc tế nhưng cũng đảm bảo sự vững chắc ổn định chính trị - xã hội.

 Báo cáo thuyết minh của Chính phủ, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh khẳng định về tổng thể, việc tham gia CPTPP là có lợi cho Việt Nam. Phó Thủ tướng cho biết, CPTPP có thể giúp GDP và xuất khẩu của Việt Nam tăng tương ứng là 1,32% và 4,04% đến năm 2035. Tổng kim ngạch nhập khẩu cũng có thể tăng thêm 3,8% thấp hơn tốc độ tăng xuất khẩu nên tác động tổng thể đến cán cân thương mại là thuận lợi.

 Ngoài ra, nhờ quan hệ với các nước CPTPP sẽ giúp Việt Nam cơ cấu lại thị trường xuất nhập khẩu theo hướng cân bằng hơn, từ đó nâng cao tính độc lập tự chủ của nền kinh tế. Nước ta cũng có cơ hội tham gia chuỗi cung ứng hình thành sau khi CPTPP có hiệu lực, là điều kiện quan trọng để nâng cao trình độ phát triển nền kinh tế, từ đó có thể tham gia vào các công đoạn sản xuất có giá trị gia tăng cao hơn.

Về thu hút đầu tư, các cam kết trong CPTPP về dịch vụ và đầu tư dự kiến giúp cải thiện môi trường đầu tư, góp phần thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài.

Cơ hội việc làm, thu nhập của người dân cũng sẽ tăng lên, bình quân mỗi năm khoảng 20.000 - 26.000 USD. Còn theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới (WB), đến năm 2030, CPTPP dự kiến sẽ giúp giảm 0,6 triệu người nghèo ở mức chuẩn nghèo có thu nhập 5,5 USD một ngày.

Tuy nhiên, việc tham gia CPTPP với thị trường rộng mở hơn cũng sẽ khiến Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức. Trong đó chăn nuôi lợn, gia cầm có thể gặp phải sự cạnh tranh từ các sản phẩm thịt lợn thịt gà nhập khẩu do sức cạnh tranh còn yếu. Hiện Việt Nam đã bảo lưu được lộ trình giảm thuế nhập khẩu tương đối dài cho các sản phẩm này, ngành nông nghiệp cũng đang cơ cấu lại theo hướng thí điểm mô hình sản xuất tiên tiến, thúc đẩy ứng dụng khoa học - công nghệ... nên năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp sẽ sớm đủ cạnh tranh trên sân nhà và vươn ra thị trường khu vực và thế giới.

 Theo các chuyên gia, một số sản phẩm công nghiệp của ta có thể gặp khó khăn như giấy, thép, ôtô. Tuy nhiên, hiện tại và trong tương lai gần các sản phẩm của Việt Nam vẫn chủ yếu hướng đến phân khúc trung bình trong khi sản phẩm của các nước CPTPP thường hướng đến thị trường cao cấp. Ngoài ra, việc cắt giảm thuế nhập khẩu theo cam kết sẽ làm giảm thu ngân sách, song sẽ không tác động đột ngột do trong CPTPP có đến 7/10 nước có FTA với Việt Nam.  Tham gia CPTPP,  các doanh nghiệp có nhiều cơ hội phát triển sản xuất kinh doanh, sẽ đóng góp các khoản thuế nội địa nhiều hơn.

Vì vậy, việc tham gia CPTPP chắc chắn sẽ nhận được sự đồng thuận của Quốc hội.