Chủ tịch Quốc hội: Phát huy trí tuệ, thảo luận dân chủ, đáp ứng mong đợi của nhân dân

Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát 

Trong bài phát biểu khai mạc kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV diễn ra sáng ngày 20/10, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, cộng đồng doanh nghiệp đã nỗ lực phấn đấu khẩn trương triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016, Kế hoạch 5 năm 2016 - 2020 và đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc phiên họp

Trong bài phát biểu khai mạc kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, cộng đồng doanh nghiệp đã nỗ lực phấn đấu khẩn trương triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016, Kế hoạch 5 năm 2016 - 2020 và đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá, kinh tế Việt Nam có bước tăng trưởng khá, dự báo cả năm tuy đạt thấp hơn so với kế hoạch, nhưng là mức cao trong khu vực và thế giới. Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát. An sinh xã hội và các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm.

Tuy nhiên theo Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân, tình trạng khô hạn kéo dài ở các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên; hạn hán, xâm nhập mặn ở đồng bằng Sông Cửu Long; sự cố môi trường và lũ lụt ở một số tỉnh miền Trung đã ảnh hưởng nặng nề đến phát triển nông nghiệp. Bên cạnh đó, kinh tế thế giới phục hồi chậm và tiềm ẩn nhiều bất trắc khó lường; giá dầu thô giảm mạnh, duy trì ở mức thấp hơn so với dự kiến kế hoạch, ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách nhà nước và các cân đối vĩ mô.

Trước tình hình đó, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, Việt Nam phải có những giải pháp quyết liệt, đột phá để thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, kiểm soát nợ công, xử lý nợ xấu, cơ cấu lại ngân sách nhà nước, tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, tập trung vào ngân hàng thương mại, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh nhằm mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng hợp lý, bảo đảm an sinh xã hội, cải thiện đời sống nhân dân, tạo đà phát triển cho những năm tiếp theo.
Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, tại kỳ họp lần này, Quốc hội sẽ xem xét, quyết định các vấn đề liên quan đến Luật đấu giá tài sản, Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 55/2010/QH12 về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp...

Đồng thời, Quốc hội cũng xem xét báo cáo về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2016; quyết định kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước và phân bổ ngân sách trung ương năm 2017; kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2016-2020; kế hoạch tài chính 5 năm, kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020; mục tiêu, định hướng huy động, sử dụng vốn vay và quản lý nợ công giai đoạn 2016-2020.

Ngoài ra, Quốc hội sẽ xem xét báo cáo giám sát “Việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (giai đoạn 2010-2015) gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp” và xem xét, thông qua Nghị quyết về giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (giai đoạn 2010-2015) gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp”…

Thay mặt UBTVQH, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân trân trọng đề nghị các vị ĐBQH nêu cao trách nhiệm, phát huy tinh thần đoàn kết, trí tuệ, tập trung nghiên cứu, thảo luận dân chủ, có nhiều ý kiến chất lượng, góp phần cho kỳ họp thành công tốt đẹp, đáp ứng lòng mong đợi của nhân dân.

Nỗ lực phấn đấu đạt mức cao nhất các mục tiêu đề ra

Tại Báo cáo về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2016 và nhiệm vụ năm 2017, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định những kết quả đã đạt được khá toàn diện trong thực hiện các nhiệm vụ kinh tế, xã hội, văn hóa, môi trường, an ninh, quốc phòng, đối ngoại... năm 2016; đồng thời nêu rõ những hạn chế yếu kém... qua đó Chính phủ đề ra các giải pháp chủ yếu, với những mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể, khẳng định quyết tâm khắc phục khó khăn, vượt qua thách thức cả về chủ quan, khách quan thực hiện đạt mức cao nhất các nhiệm vụ đề ra.

Cụ thể, trong năm 2016, với sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân và cộng đồng doanh nghiệp, tình hình kinh tế - xã hội nước ta chuyển biến tích cực và đạt được kết quả quan trọng trên hầu hết các lĩnh vực: Kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn cơ bản được bảo đảm; Tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh doanh; tái cơ cấu kinh tế đạt được một số kết quả bước đầu; chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của người dân; Ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, hạn hán, xâm nhập mặn, bảo vệ môi trường và quản lý tài nguyên; Hoàn thiện thể chế, cải cách hành chính, tăng cường kỷ luật kỷ cương, đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, lãng phí; Giữ vững chủ quyền quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội; Hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế đạt nhiều kết quả.

Báo cáo của Chính phủ cũng chỉ rõ những hạn chế, yếu kém như: tăng trưởng GDP 9 tháng đầu năm đạt thấp so với cùng kỳ (5,93% so với 6,5%), dự báo tăng trưởng GDP cả năm thấp hơn kế hoạch đề ra (6,7%); tái cơ cấu nhiều ngành, lĩnh vực còn chậm; đời sống người dân còn khó khăn; mất an toàn thực phẩm xảy ra ở nhiều nơi, gây bức xúc xã hội; kỷ luật kỷ cương trong bộ máy hành chính và trong xã hội còn chưa nghiêm; đấu tranh bảo vệ chủ quyền quốc gia, công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế còn nhiều khó khăn, thách thức...

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trình bày Báo cáo về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2016 và nhiệm vụ năm 2017

Đánh giá chung, Chính phủ cho rằng, mặc dù còn nhiều khó khăn, hạn chế nhưng tình hình kinh tế - xã hội nước ta tiếp tục chuyển biến tích cực, đạt kết quả khá toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát; sản xuất kinh doanh tiếp tục phát triển; tái cơ cấu nền kinh tế đạt một số kết quả; đầu tư khu vực tư nhân chuyển biến mạnh mẽ; niềm tin của xã hội và thị trường tăng lên. Các trung tâm kinh tế lớn tiếp tục phát huy vai trò đầu tầu tăng trưởng, làm động lực phát triển của các vùng và cả nước; nhiều địa phương khó khăn đã nỗ lực vươn lên. Văn hóa, xã hội có tiến bộ; an sinh xã hội được bảo đảm; đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện. Quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu được chú trọng. Cải cách hành chính, môi trường đầu tư kinh doanh, năng lực cạnh tranh có tiến bộ. Phòng chống tham nhũng, lãng phí được chỉ đạo quyết liệt. Quốc phòng, an ninh được tăng cường, giữ vững thế chủ động chiến lược và chủ quyền quốc gia. Công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế đạt nhiều kết quả.

Về phương hướng nhiệm vụ năm 2017, Chính phủ đặt mục tiêu: Tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng khoảng 6,7%; tốc độ tăng giá tiêu dùng bình quân khoảng 4%; tổng kim ngạch xuất khẩu tăng 6 - 7%; tỷ lệ nhập siêu so với tổng kim ngạch xuất khẩu khoảng 3,5%;   tỷ lệ bội chi NSNN so với GDP không quá 3,5%; tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội khoảng 31,5% GDP; tỷ suất tiêu hao năng lượng trên một đơn vị GDP giảm 1,5%.

Về xã hội: Tỷ lệ hộ nghèo (theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều) giảm 1 - 1,5%, riêng các huyện nghèo giảm 4%; tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị dưới 4%; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 55 - 57%, trong đó đào tạo từ 3 tháng trở lên có chứng chỉ đạt 22,5%; số giường bệnh trên một vạn dân đạt 25,5 giường (không tính giường trạm y tế xã); tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 82,2%.
Về môi trường: Tỷ lệ khu công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường 87%; tỷ lệ che phủ rừng đạt 41,45%.

Đề ra 9 giải pháp chủ yếu, báo cáo khẳng định, Chính phủ sẽ quyết liệt hành động, ra sức khắc phục hạn chế, yếu kém, nỗ lực phấn đấu đạt mức cao nhất các mục tiêu, chỉ tiêu năm 2016 và thực hiện thành công kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017. Chính phủ trân trọng đề nghị và mong nhận được sự ủng hộ, giám sát của Quốc hội, Chủ tịch nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể nhân dân và đồng bào, cử tri cả nước.

5 kiến nghị của cử tri và nhân dân

Tiếp theo, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân đã trình bày Tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân.

Thời gian qua, đại đa số cử tri và nhân dân cả nước tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước qua việc tập trung triển khai Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2021, thực hiện các chủ trương, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, khuyến khích khởi nghiệp; tích cực khắc phục khó khăn trong sản xuất nông nghiệp, đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới; thực hiện các chính sách an sinh xã hội; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và chủ quyền quốc gia; tiếp tục hội nhập quốc tế và đóng góp tích cực vào giữ gìn hòa bình, phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Chia sẻ và đồng tình với tâm tư, nguyện vọng và những ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước, thay mặt Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân trân trọng đề nghị Quốc hội, Chính phủ và lãnh đạo các tỉnh, thành phố nghiêm túc xem xét, tiếp thu. Tại Kỳ họp này, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam có 5 kiến nghị sau:

Thứ nhất, đề nghị Quốc hội tiếp tục đổi mới để nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật, nâng cao chất lượng các chính sách và văn bản pháp luật được ban hành; kiên quyết không để xảy ra tình trạng văn bản luật được ban hành có nhiều sai sót hoặc có những quy định không phù hợp với thực tiễn. Đề nghị Quốc hội tăng cường giám sát có trọng tâm, trọng điểm đối với những vấn đề bức xúc mà cử tri và nhân dân đã kiến nghị với sự tham gia của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận, của người dân và các cơ quan truyền thông...

Đề nghị Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, hướng tới đạt các chuẩn mực cao của các nước ASEAN, trong đó lấy sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp đối với sự phục vụ của chính quyền, nhất là của chính quyền cơ sở, làm thước đo chất lượng và hiệu quả cải cách hành chính.

Thứ hai, để nâng cao chất lượng và hiệu quả phòng, chống tham nhũng, đề nghị cả hệ thống chính trị khẩn trương quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban chấp hành Trung ương Đảng (Khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, trong đó, tập trung vào 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đã được Trung ương đề ra. Tại kỳ họp này, đề nghị các vị đại biểu Quốc hội nêu cao trách nhiệm nghiên cứu và đóng góp nhiều ý kiến để hoàn thiện Dự thảo Luật phòng, chống tham nhũng (sửa đổi), đáp ứng đòi hỏi bức thiết của Đảng và nhân dân.

Thứ ba, đề nghị Chính phủ khẩn trương rà soát lại quy hoạch và kiểm tra việc thực hiện quy hoạch, hoạt động của các trung tâm nhiệt điện than trong cả nước, có sự tham gia giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam và báo cáo Quốc hội trong năm 2017.

Thứ tư, đề nghị chính quyền thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh khẩn trương rà soát lại tất cả các quy hoạch có liên quan tới giao thông và chống ngập úng; dự báo tình hình ùn tắc giao thông và ngập úng từ nay tới 2021 - 2025, làm rõ các phương án giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông và ngập úng, nhu cầu đầu tư từ nay đến năm 2021 để báo cáo Quốc hội, Chính phủ và thông báo rộng rãi cho nhân dân biết để chia sẻ và góp sáng kiến cùng chính quyền, đồng thời giám sát việc thực hiện.

Thứ năm, đề nghị Chính phủ và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố phối hợp và tạo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp tục thực hiện có hiệu quả các chương trình giám sát đang thực hiện, đồng thời trong năm 2017 sẽ triển khai giám sát việc thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW, Hội nghị lần thứ tám Ban chấp hành Trung ương Đảng (Khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

Kế hoạch năm 2017 cần căn cứ vào Kế hoạch 5 năm 2016-2020

Trình bày Báo cáo thẩm tra đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016; Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh thay mặt Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội báo cáo Quốc hội cho biết, đa số ý kiến nhất trí với đánh giá của Chính phủ về việc bảo đảm mục tiêu tổng quát theo Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016.

Một số ý kiến cho rằng, việc không đạt chỉ tiêu tăng trưởng sẽ làm giảm số GDP tuyệt đối dự kiến từ 5,1 triệu tỷ đồng xuống khoảng 4,6 triệu tỷ đồng, thậm chí xuống 4,1 triệu tỷ đồng (tăng trưởng ở mức 6,3%) dẫn đến tăng tỷ lệ bội chi và nợ công so với GDP cao hơn mức đề ra, nợ công cao, áp lực trả nợ lớn, cân đối ngân sách nhà nước khó khăn, cơ cấu thu và chi ngân sách chưa hợp lý, nợ xấu chưa được xử lý thực chất. Như vậy, cần đánh giá kỹ hơn về nhận định kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm;các nhiệm vụ trọng tâm tái cơ cấu kinh tế, nhất là tái cơ cấu đầu tư công, tái cơ cấu ngân hàng thương mại và tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước cần tiếp tục được đẩy mạnh.

Các đại biểu tại Hội trường Kỳ họp thứ 2, QH Khóa XIV (Ảnh: Lâm Hiển)

Về mục tiêu tổng quát và các chỉ tiêu chủ yếu năm 2017, nhiều ý kiến đề nghị kế hoạch năm 2017 cần căn cứ vào Kế hoạch 5 năm (2016-2020) để tính toán, phân chia về chỉ tiêu. Một số ý kiến đề nghị không cần đề ra mục tiêu tổng quát cho từng năm vì hiện đã có mục tiêu tổng quát cho Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2016-2020), bổ sung thêm một số chỉ tiêu về chất lượng như tăng trưởng xanh (phản ánh tăng trưởng gắn kết với bảo vệ, phục hồi môi trường), tiêu dùng cuối cùng về hàng hóa và dịch vụ (phản ánh mức sống người dân), tăng năng suất lao động xã hội.

Đa số ý kiến thành viên Ủy ban Kinh tế nhất trí không đưa ra mục tiêu tổng quát cho từng năm nhưng phải có mục tiêu cụ thể để thực hiện tốt mục tiêu tổng thể của 5 năm. Về các chỉ tiêu chủ yếu, Ủy ban Kinh tế cho rằng, có chỉ tiêu khó có thể tính toán sự thay đổi hàng năm, do đó cần cân nhắc tính toán thận trọng, khoa học, bảo đảm tính thống nhất, ổn định của các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội hàng năm với hệ thống chỉ tiêu đã xác định trong Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020; đề nghị Chính phủ xem xét, công bố một số chỉ tiêu khác để phục vụ công tác chỉ đạo điều hành.

Trong số 13 chỉ tiêu chủ yếu do Chính phủ trình, đề nghị cần báo cáo rõ cơ sở xây dựng, tính khả thi của các chỉ tiêu tăng trưởng GDP (6,7%), tổng mức vốn đầu tư toàn xã hội (31% GDP), tốc độ tăng tổng kim ngạch xuất khẩu (6-7%), tỷ lệ nhập siêu so với tổng kim ngạch xuất khẩu (khoảng 3,5%) để bảo đảm phản ánh đúng tình hình Việt Nam...

Ông Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, báo cáo của Chính phủ nêu nhiều nhóm nhiệm vụ, giải pháp bao quát nhiều lĩnh vực khác nhau (kinh tế, văn hoá, y tế, giáo dục, đào tạo, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại…). Tuy nhiên, đề nghị bám sát Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, Đề án đổi mới mô hình tăng trưởng, Kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2016-2020; có Chương trình triển khai hành động thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp của 5 năm và xác định rõ trong năm 2017 sẽ làm được những gì; đồng thời đề xuất 11 giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm.