Agribank - hành trình mang dấu ấn “Tam nông”

Ngân hàng đã luôn tiên phong, chủ lực cung ứng tín dụng, sản phẩm dịch vụ tiện ích cho nền kinh tế, đặc biệt là nông nghiệp, nông dân, nông thôn, có đóng góp rất quan trọng vào công cuộc xoá đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, thúc đẩy quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững.

Sứ mệnh vì “Tam nông”

Thực hiện đường lối Đổi mới do Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng năm 1986 và xác định đổi mới hệ thống ngân hàng là khâu then chốt, ngày 26/3/1988, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) ban hành Nghị định số 53/NĐ-HĐBT thành lập các ngân hàng chuyên doanh, trong đó có Ngân hàng Phát triển Nông nghiệp Việt Nam – tiền thân của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) ngày nay. Thời điểm mới thành lập, Agribank phải đối mặt với muôn vàn thách thức khi tổng tài sản chưa tới 1.500 tỷ đồng; tổng nguồn vốn 1.056 tỷ đồng, trong đó vốn huy động chỉ chiếm 42%, còn lại 58% phải vay từ Ngân hàng Nhà nước; Tổng dư nợ 1.126 tỷ đồng, trong đó 93% là ngắn hạn; tỷ lệ nợ xấu hơn 10%. Khách hàng vào thời điểm đó là các doanh nghiệp quốc doanh và hợp tác xã phần lớn làm ăn thua lỗ, sáp nhập giải thể, tự tan rã… “Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, chính những khó khăn tưởng chừng khó vượt qua này lại chính là môi trường tôi luyện để Agribank có được bản lĩnh vững vàng trước mọi gian khó để phát triển vươn lên và gặt hái thành công trong một lĩnh vực nhiều tiềm năng nhưng cũng đầy rủi ro, bấp bênh - đó là nông nghiệp, nông thôn.

Trải qua mỗi thời kỳ phát triển với những tên gọi khác nhau, nhưng sứ mệnh vì “Tam nông” vẫn luôn là “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt hành trình phát triển của Agribank. Quá trình 31 năm hoạt động, lớn mạnh của Agribank gắn liền với con đường phát triển đi lên của nền nông nghiệp Việt Nam, ngày càng có đóng góp quan trọng đối với mức tăng trưởng chung của nền kinh tế đất nước.

Sự đóng góp của Agribank với vai trò chủ lực trên thị trường cung ứng vốn, sản phẩm dịch vụ ngân hàng tiện ích cho “Tam nông” có ý nghĩa kinh tế, chính trị và xã hội sâu sắc. Thông qua triển khai hiệu quả chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn, sử dụng hiệu quả đồng vốn của Agribank, người nông dân Việt Nam ngày càng trưởng thành, biết làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương. Nông nghiệp, nông thôn ngày càng khởi sắc nhờ phá thế độc canh, chuyển dịch cơ cấu theo hướng phát triển hàng hóa, công nghiệp, dịch vụ. Nhiều vùng nông sản hàng hóa tập trung nhờ đó đã được hình thành trên khắp cả nước, đưa nền nông nghiệp phát triển theo hướng quy mô lớn, gia tăng giá trị.

Nông nghiệp, nông thôn là lĩnh vực có nhiều tiềm năng phát triển, nhưng cũng là lĩnh vực chịu nhiều rủi ro nhất do ảnh hưởng bởi yếu tố thời tiết, khí hậu và thiên tai, tình trạng “được mùa, rớt giá”…. Là ngân hàng chuyên doanh cho khu vực kinh tế này, theo đó, Agribank cũng không ít lần phải đối mặt với những khó khăn, rủi ro cùng ngành nông nghiệp và bà con nông dân, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này.

Điểm lại hành trình của Agribank đồng hành cùng nông nghiệp Việt Nam, kể từ khi Agribank cùng hệ thống chính trị triển khai Nghị quyết 10 của Bộ Chính trị khóa VI về nông nghiệp ban hành ngày 5/4/1988 với những nội dung có tính đột phá, tạo bước phát triển mới rất quan trọng, tạo ra sinh khí mới cho nông nghiệp và nông thôn trong thời kỳ đổi mới, với tư tưởng “giải phóng sức sản xuất" cho nông nghiệp và nông dân; Agribank đã có những đóng góp quan trọng đối với thành công của các chương trình trọng điểm của Chính phủ thời điểm bấy giờ như: Cho vay mía đường; tôn nền hoặc làm nhà trên cọc ở Đồng bằng sông Cửu Long; thu mua lương thực dự trữ xuất khẩu, thực hiện nhiệm vụ bình ổn giá theo yêu cầu của Chính phủ; Cho vay khắc phục hậu quả lũ lụt; cải tạo vườn tạp thành vườn chuyên canh, Chương trình điện khí hóa, Giao thông nông thôn, cho vay khôi phục nghề truyền thống… Và tiếp nối sau này là triển khai Nghị quyết số 26 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, bước đầu làm thay đổi tư duy, cách nghĩ, cách làm của người nông dân từ sản xuất manh mún nhỏ lẻ chuyển sang liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị và ứng dụng công nghệ cao… Agribank đi đầu triển khai hiệu quả 9 chương trình tín dụng chính sách, khởi xướng và triển khai gói tín dụng hỗ trợ sản xuất nông nghiệp sạch, qua đó thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng ứng dụng công nghệ cao, góp phần thực hiện thành công Đề án tái cơ cấu nền sản xuất nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững…

31 năm hiện diện đồng hành gắn bó thủy chung cùng “Tam nông”, Agribank đã và đang khẳng định bản lĩnh của một Ngân hàng Thương mại hàng đầu Việt Nam luôn gắn với sự vận động phát triển đi lên của nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam, trong đó mỗi “Nông hộ” là một “tế bào” sống ngày càng lớn mạnh, cùng đưa kinh tế hộ ngày càng phát triển và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế đất nước.

Đột phá cho vay kinh tế hộ

Ngân hàng Thế giới (WB) đánh giá Agribank là một trong số định chế tài chính thành công và hiệu quả nhất trên thế giới xét về khía cạnh khả năng tiếp cận các hộ gia đình nông thôn và các doanh nghiệp nhỏ. 

Cho vay hộ sản xuất hay còn gọi là chương trình tín dụng hộ được xem là một hướng đi thành công tạo dấu ấn, bản sắc của Agribank. Ngay từ những ngày đầu thành lập, Agribank đã xác định việc chuyển hướng hoạt động theo hướng của Ngân hàng thương mại, trong đó có nhiệm vụ trọng tâm cho vay trực tiếp đến hộ nông dân. Từ giữa năm 1989, Agribank thực hiện thí điểm cho vay tới hộ nông dân tại một số địa phương như: Hà Bắc (nay là Bắc Ninh và Bắc Giang), An  Giang, Cửu Long (nay là Vĩnh Long và Trà Vinh), Long An và huyện Bình Chánh thuộc TP Hồ Chí Minh. Từ thực tế triển khai, để quản lý hiệu quả và bảo đảm chất lượng tín dụng hộ, Agribank đã có sáng kiến thành lập các tổ liên danh vay vốn tại thôn, bản - mỗi tổ gồm 10-15 hộ có nhu cầu vay vốn để phát triển sản xuất. Hoạt động tín dụng đối với hộ sản xuất còn được mở rộng theo các chương trình và dự án phát triển sản xuất, kinh doanh nông, lâm, ngư, diêm nghiệp, đồng thời đáp ứng vốn cho các doanh nghiệp thu mua hàng hóa nông, lâm, thủy hải sản. Cuối năm 1990, dư nợ tư doanh và cá thể (bao gồm một phần hộ nông dân ở một số chi nhánh thí điểm) của Agribank mới chỉ ở mức 103 tỷ đồng (chiếm 7,4% tổng dư nợ), thì chỉ sau một năm (cuối năm 1991) con số này đã tăng gấp 2,5 lần, với quy mô 259 tỷ đồng và 558 nghìn hộ nông dân được vay vốn.

Từ thành công trong cho vay hộ nông dân, ngày 28/6/1991, Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 202-CT chính thức có chỉ đạo về việc làm thử cho vay vốn đến hộ sản xuất. Ngay sau đó, Tổng Giám đốc Agribank cũng đã ban hành văn bản 499/NHNo ngày 23/7/1991 về việc cho vay hộ nông dân như một sự cam kết luôn tiên phong và gắn bó với “Tam nông”.

Để nguồn vốn của ngân hàng tiếp tục đến được với nhiều hộ dân hơn nữa, nhiều biện pháp mới đã được Agribank triển khai. Thời điểm đó, Agribank đã xây dựng và thực hiện chiến lược “xã hội hoá ngân hàng” để chiếm lĩnh thị phần và tăng tốc trong cho vay hộ. Hệ thống Phòng giao dịch, mạng lưới chi nhánh của ngân hàng đã vươn rộng đến tận cấp xã. Đến nay, sau 31 năm hoạt động, Agribank có gần 2.300 chi nhánh, phòng giao dịch, là NHTM duy nhất đang có mặt tại 9/13 huyện đảo trên cả nước; là đối tác tin cậy của hàng chục ngàn doanh nghiệp, hàng triệu hộ sản xuất. Agribank đã phát triển thành công trên 58.000 tổ vay vốn, mô hình Điểm giao dịch lưu động bằng ô tô chuyên dùng với trên 600 xe với gần 4.000 phiên giao dịch phục vụ hàng chục ngàn lượt khách hàng với mong muốn chuyển tải vốn và sản phẩm dịch vụ ngân hàng tiện ích đến mọi bản làng, huyện đảo, tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng của bà con nông dân, đặc biệt là khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, với phương châm “Agribank bảo đảm không để hộ nông dân nào có phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả mà thiếu vốn”.

Sẵn sàng cho thời điểm cổ phần hóa

Trải qua năm 2018 ghi dấu quá trình 30 năm phát triển với lòng tự hào truyền thống, vững bước tương lai, với thành quả đạt được khi lợi nhuận bứt phá, “về đích” trước thời hạn kế hoạch tái cơ cấu, Agribank hoàn toàn tự tin đứng vững trong cạnh tranh.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Agribank đang phấn đấu trở thành một trong 150 ngân hàng có quy mô tài sản lớn nhất khu vực Châu Á vào cuối năm 2020, thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ chính trị được Đảng và Nhà nước giao phó đem lại nhiều lợi ích hơn nữa cho bà con nông dân, trên tinh thần tiếp tục đơn giản hoá thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng tín dụng v.v…

Định hướng đến năm 2025, Agribank giữ vững vị trí Ngân hàng thương mại hàng đầu Việt Nam, có nền tảng công nghệ, mô hình quản trị hiện đại, hoạt động kinh doanh đa năng, hiệu quả, phát triển ổn định và bền vững; giữ vai trò chủ lực về tín dụng, cung cấp các dịch vụ, tiện ích ngân hàng trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; Hội nhập sâu rộng, đi tắt đón đầu những thành tựu mới trong ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, theo lộ trình và chiến lược cụ thể nhằm phát triển dịch vụ ngân hàng số, cung cấp SPDV tài chính ngân hàng mọi lúc, mọi nơi, mọi đối tượng, hỗ trợ đắc lực cho khách hàng, nhất là khu vực nông nghiệp, nông thôn và nông dân…

Năm 2019 và các năm tiếp theo, Agribank xác định tiếp tục triển khai thành công tái cơ cấu giai đoạn 2, Đề án chiến lược kinh doanh 2016- 2020; Đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các dự án công nghệ thông tin, tạo nền tảng kỹ thuật quan trọng cho phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử và yêu cầu của công tác quản trị rủi ro; Triển khai thực hiện theo lộ trình đảm bảo tuân thủ quy định của Ngân hàng Nhà nước tại Thông tư 13, Thông tư 41, từng bước hướng tới áp dụng các chuẩn mực an toàn theo Basel II; Nâng cao năng lực tài chính, năng suất lao động, hướng tới mục tiêu hoạt động hiệu quả để cổ phần hóa thành công…

Kế thừa truyền thống, nền tảng đã được các thế hệ cán bộ, người lao động dựng xây qua 31 năm phát triển, được tôi luyện qua muôn vàn gian nan thử thách, Agribank tự tin sẵn sàng chào đón thời khắc có tính lịch sử khi chuyển giao từ NHTM 100% vốn Nhà nước sang hoạt động theo mô hình NHTM Nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối, tiếp tục hoàn thành xuất sắc sứ mệnh vì “Tam nông” và thành công trong hội nhập.