Ghi ở cung đường buôn lậu-Kỳ 3: Ngăn chặn hàng lậu còn nhiều khó khăn

Chính sách cư dân biên giới

Có mặt tại cửa khẩu quốc tế Lào Cai vào một buổi chiều cuối năm 2016, PV chứng kiến nhiều đoàn xe thồ chở hàng, nhiều tốp người đi bộ xách theo nhiều bọc hàng di chuyển từ cửa khẩu Trung Quốc thông quan về Việt Nam.

Được biết theo quy định hiện nay, cư dân vùng biên giới được miễn thuế với giá trị 2 triệu đồng/người/ngày, không quá 4 lượt sẽ không bị đánh thuế đối với hàng hoá mua bán trao đổi.

Một người dân địa phương chuyên sang đánh hàng từ Trung Quốc về cho biết: “Sáng nào tôi cũng sang Trung Quốc mua hàng, sau đó mang về bán cho một đầu mối ở Lào Cai để kiếm lời. Hôm nay đánh hàng gì chủ hàng sẽ gọi điện báo từ hôm trước, hôm sau cứ hàng đó mà nhập".

Thực tế cho thấy, người dân địa phương ở đây không có nhu cầu mua sắm nhiều, mà bị lợi dụng hoặc tự nguyện trở thành “cửu vạn” cho các đầu nậu buôn bán hàng lậu, hàng trốn thuế.

Với một lượng hàng hoá khổng lồ thông qua biên giới kiểu như vậy, nhưng thực tế theo ghi nhận của PV, lượng hàng hoá ở các chợ tại Lào Cai cũng không thấm vào đâu so với lượng hàng được cư dân chuyển về, bởi đơn giản lượng hàng hoá đó đã được tập kết và chuyển đi tiêu thụ khắp cả nước. Lợi nhuận khổng lồ từ chính sách miễn thuế cư dân vùng biên lại rơi vào tay những đầu nậu.

Một xe hàng đang thông quan tại cửa khẩu quốc tế Lào Cai

Chị N,(một người dân bản địa) cho biết: “Do có người quen giới thiệu nên theo các đầu nậu bốc vác hàng thuê từ Trung Quốc về Việt Nam. Mỗi ngày chị nhận số lượng hàng hóa trị giá khoảng 2 triệu đồng từ bãi tập kết, rồi đưa lên xe đạp (chế thành xe thồ) qua cửa khẩu để mang về cho chủ hàng. Tiền thù lao trả theo mặt hàng nặng hay nhẹ". Có một thực tế, mặc dù mang hàng qua cửa khẩu nhưng chính chị không biết đó là hàng gì, chỉ biết nếu mất hàng phải đền tiền.

Buổi tối, chị tranh thủ chở hàng thuê bằng đò qua sông Nậm Thi giáp ranh biên giới để tránh bị lực lượng chức năng kiểm tra. Với số lượng hàng hóa nặng 100kg, chị N được nhận số tiền 250.000 đồng/lần. Chị N còn cho biết thêm, ngoài hàng ra chị còn thường xuyên chở khách Trung Quốc sang Việt Nam vào Casino chơi, mỗi lượt khách chị cũng có thu nhập từ 200.000 đồng chở lên.

Khó khăn trong việc ngăn chặn hàng lậu

Theo báo cáo của Đồn biên phòng Của khẩu quốc tế Lào Cai, năm 2016 đơn vị đã phát hiện và bắt giữ 10 vụ cùng 13 đối tượng. Trong đó mua bán người và tổ chức người khác ở lại nước ngoài trái phép có 6 vụ, bắt giữ 8 đối tượng, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới có 2 vụ và 3 đối tượng. Như vậy có thể thấy, tình hình chống buôn lậu qua biên giới Việt – Trung còn nhiều gian nan.

Trao đổi với PV báo Công lý, bà Phạm Thị Hải, Chi cục phó Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Lào Cai cũng thừa nhận có những đối tượng mang hàng qua sông.

“Chúng tôi đã cố gắng, nỗ lực rất nhiều nên tình trạng buôn lậu hiện nay đã giảm. Tuy nhiên, vẫn còn hiện tượng người dân dùng những bến ven sông Hồng Và sông Nậm Thi để vận chuyển hàng qua biên giới với số ít. Khi bị phát hiện họ thường trả lời mua về dùng, hoặc có nhiều trường hợp hàng hoá sau khi qua sông về nước được các đối tượng cất giấu tại các bụi cây ven sông. Đợi lúc các lực lượng chức năng sơ hở mới mang vác lên bờ, vì vậy rất khó phát hiện", bà Hải cho biết.

Một bến đò "đen" trên sông Nậm Thi

Cũng liên quan đến vấn nạn hàng lậu, PV đã có buổi trao đổi với Trung tá Hoàng Quốc Phong, Phó đồn trưởng Đồn biên phòng cửa khẩu quốc tế Lào Cai được biết: “Hiện tại quân số của anh em mỏng, nên không thể rải ra toàn khu vực biên giới được, chỉ tập trung vào những khu vực trọng điểm. Các đối tượng ở đây hoạt động rất tinh vi, thường xuyên để ý các lực lượng chức năng. Mình có mặt ở điểm này thì điểm kia chuyển hàng".

Cũng theo ông Phong, hàng hoá buôn lậu qua biên giới chủ yếu là thực phẩm ăn sẵn, đồ chơi trẻ em, quần áo, chăn màn, pháo nổ…Trong thời gian giáp Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017, đơn vị cũng đang tiến hành phối hợp với cơ quan Hải quan và các lực lượng chống buôn lậu tăng cường phối hợp kiểm tra, kiểm soát, bám sát địa bàn quản lý, chú trọng các điểm nóng về buôn lậu.

Theo nhận định, từ nay đến Tết Nguyên đán, tình hình buôn lậu và gian lận thương mại qua biên giới Lào Cai có chiều hướng tăng mạnh. Các đối tượng buôn lậu lại sử dụng các phương tiện liên lạc hiện đại để cảnh giới các lực lượng chức năng.

Vẫn biết công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại không thể một sớm một chiều có thể triệt phá tận gốc, nhưng vì sức khoẻ cộng đồng, vì hành lang biên mậu lành mạnh, mong rằng các cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai cần có những biện pháp mạnh có thể dẹp bỏ những chiêu thức tinh vi về buôn lậu, vận chuyển hàng hoá trốn thuế qua vùng biên.