Những cuộc bầu cử Tổng thống gay cấn nhất lịch sử Mỹ

Kênh BBC nhận định, vị trí Tổng thống Mỹ mang tầm quan trọng đặc biệt. Bởi đây không chỉ là người đứng đầu một đất nước mà còn dẫn dắt cả Chính phủ, cũng như là chỉ huy trưởng cho hệ thống sức mạnh quân sự lớn nhất hành tinh. Và những người chạy đua vào Nhà Trắng, phần lớn đều là những người có sự ảnh hưởng nhất định trong xã hội. Đa số ứng viên Tổng thống thường là nhân vật đã từng phục vụ trong các cơ quan Chính phủ, nghị viện hoặc chính quyền bang.

Đặc biệt, với diện tích lớn và hệ thống nhiều bang trên khắp lãnh thổ nên nước Mỹ áp dụng quy trình bầu cử rất sát sao. Họ chờ đợi 4 năm một lần để sẵn sàng cho cuộc đua mà người định đoạt là toàn thể công dân đất nước. Theo quy định ban hành ở Mỹ, ứng viên Tổng thống phải là người trên 35 tuổi, sinh ra tại đất Mỹ và phải sống ở đất nước tối thiểu 14 năm.

Bên cạnh đó, không ai được giữ chức vị Tổng thống quá hai nhiệm kỳ. Và ngày bầu cử được ấn định theo luật Mỹ là ngày thứ Ba. Sở dĩ Quốc hội Mỹ chọn bỏ phiếu chung vào ngày thứ Ba vì thời gian này nằm trong khoảng ngày quy định theo luật cũ năm 1972. Hơn nữa, ngày thứ Tư trong tuần không thuận tiện vì tại một số vùng, đây là ngày họp chợ của nông dân. Còn nếu bầu cử vào ngày nghỉ thì hay vướng vào các ngày lễ tôn giáo.

Thử thách đầu tiên của ứng viên Tổng thống là phải cạnh tranh để trở thành người đại diện cho đảng Dân chủ hay đảng Cộng hoà, hai đảng lớn nhất tại Mỹ. Để vượt qua bước này, các ứng viên phải cạnh tranh gay gắt với đối thủ ở nội bộ đảng suốt thời gian từ tháng Một đến tháng Sáu của năm đó. Các ứng viên thường đi khắp đất nước để vận động tranh cử.

Giai đoạn cuối cùng là bầu cử Tổng thống. Giai đoạn này áp dụng quy trình bầu cử tri đoàn với các đại cử tri được bầu chọn bởi toàn thể cử tri Mỹ. Người dân mỗi bang bỏ phiếu chọn ra các đại cử tri, những đại cử tri này sẽ trực tiếp bầu chọn Tổng thống.

Theo CNN, cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ diễn ra vào ngày 8/11/2016, là cuộc bầu cử Tổng thống thứ 58. Và trong 57 cuộc bầu cử Tổng thống trước đó, có rất nhiều cuộc bầu cử có diễn biến hấp dẫn, thậm chí là điên rồ.

Dư luận thế giới chắc vẫn chưa quên sự kiện bầu cử Tổng thống Mỹ năm 1872. Cuộc bầu cử năm đó, là cuộc đua tranh giữa hai ứng viên chính là ông Horace Greeley, chủ một toà báo nổi tiếng đồng thời là ứng viên của liên minh đảng Dân chủ và Cộng hoà tự do với ông Ulysses S. Grant của đảng Cộng hoà.

Tuy nhiên, trước cuộc bỏ phiếu cuối cùng vào ngày 29/11/1872, ông Greeley đã đột ngột qua đời, để đối thủ Grant đương nhiên giành thắng lợi. Người dân Mỹ ghi nhận, nếu như không đột ngột qua đời thì ông Greeley cũng chắc chắn thất bại khi giành được số phiếu khiêm tốn 66 so với đối thủ, ông Grant giành được 286 phiếu bầu. Từ thời điểm đó, ông Greeley là ứng viên Tổng thống duy nhất tại nước này qua đời trước giờ phút “cao điểm” công bố kết quả.

Tổng thống đảng Dân chủ Harry S. Truman giơ cao bài của tờ nhật báo Chicago Tribune

Hay kết quả của cuộc bầu cử năm 1948, đem đến cho công dân Mỹ sự bất ngờ lẫn hài hước nhất khi nội dung công bố “đổi trắng thay đen” trong thời gian ngắn. Cuộc đua năm ấy có sự tham gia của đương kim Tổng thống đảng Dân chủ Harry S. Truman và Thống đốc Thomas E. Dewey từ đảng Cộng hoà.

Ông Truman dù đã chứng minh năng lực lãnh đạo suốt thời kỳ cuối Thế chiến II nhưng vẫn được nhận định là khó có thể chiến thắng, vì ông không nhận được nhiều sự ủng hộ của cử tri chính đảng Dân chủ. Trái lại, Thống đốc Dewey lại là nhân vật được đông đảo người dân yêu mến.

Tuy nhiên, để cuộc bầu cử này trở thành một sự kiện khó quên với dân chúng nước Mỹ thì phải nhờ vào câu chuyện truyền thông đầy hài hước từ tờ nhật báo Chicago Tribune. Vì tờ báo này cho in một bài trước khi có kết quả từ các điểm bỏ phiếu. Bài này được đăng ngay trang nhất và được “giật tít” là “Dewey defeats Truman” (ông Dewey đánh bại ông Truman). Thế nhưng kết quả chính thức của cuộc bầu cử lại khẳng định, Tổng thống Truman mới chính là người chiến thắng.

Ngay sau đó, tờ báo đã kịp sửa lại tiêu đề trang nhất nhưng gần 150.000 bản in trước đã lọt ra thị trường. Do đó, suốt những ngày xôn xao tin ông Truman chiến thắng cuộc bầu cử, tờ báo này khiến độc giả tranh luận gay gắt vì dòng tít nổi tiếng “đổi trắng thay đen” kết quả bầu cử Tổng thống.

Nhưng thú vị hơn cả là cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ kéo dài và dai dẳng nhất trong lịch sử nước Mỹ vào năm 1800. Đây là cuộc đua giữa ứng viên Tổng thống của đảng Liên bang Thomas Jeffeson và ứng viên đảng Dân chủ - Cộng hoà John Adams.

Kết quả cuộc bầu cử này vẫn gây nhiều tranh cãi bởi khi ấy Hiến pháp Mỹ không phân biệt giữa vị trí Tổng thống và Phó Tổng thống. Do đó, ông Jeffeson đã giành được 73 phiếu bầu đại cử tri, ngang bằng với người ông lựa chọn làm Phó Tổng thống, ông Aaron Burr. Tuy nhiên Hiến pháp Mỹ khi ấy quy định, nếu hai ứng viên Tổng thống được bầu chọn có quan hệ với nhau thì Hạ viện sẽ đưa ra quyết định cuối cùng.

Cuối cùng ông Thomas Jeffeson đã phải kiên trì đấu tranh, chờ đợi đến cuộc bỏ phiếu thứ 36 để nhận được quyết định trở thành Tổng thống Mỹ.

Và chúng ta cũng không thể quên cuộc bầu cử hỗn loạn diễn ra vào năm 1828 giữa ông Andrew Jackson và ông John Quincy Adams. Năm 1824, Jackson đã thua Adams sau khi Chủ tịch Hạ viện Henry Clay tổ chức một cuộc bỏ phiếu gỡ thế hòa. Khi Adams chọn Clay làm Bộ trưởng Ngoại giao, Jackson tố cáo hai người đã có thỏa thuận mờ ám.

Trước khi cuộc bầu cử năm 1828 bắt đầu, Adams bị tố cáo đã môi giới để "cống nạp" một cô gái Mỹ cho Nga hoàng. Còn vợ của Jackson là bà Rachel, bị tố là "ngoại tình" bởi bà đã cưới Jackson từ nhiều năm trước khi chính thức ly hôn với chồng cũ. Rachel chết trước khi Jacson thắng cử, nhưng trước lễ nhậm chức, tại đám tang của vợ, Jackson phỉ nhổ những lời tố cáo của đối thủ về "chế độ lưỡng phu".

Như để tạo kết thúc hoàn hảo cho một cuộc bầu cử quá sóng gió, lễ nhậm chức của Jackson được mở cửa cho công chúng, và biến thành một cảnh tượng kinh khủng của sự hỗn loạn. Hàng nghìn người tập trung xô vào Nhà Trắng, tạo nên một cảnh tượng hỗn loạn không thể tưởng tượng được.

Hai ứng viên sáng giá nhất năm 2016 là tỉ phú Donald Trump và bà Hillary Clinton, cũng đang tạo nên những sự kiện kỳ lạ chưa từng có trong lịch sử

Cuộc chiến tái kiểm phiếu năm 2000, cũng là một sự kiện không thể quên khi ứng cử viên của đảng Dân chủ Al Gore đánh bại Tổng thống đương nhiệm Cộng hòa George W Bush tính về số phiếu phổ thông trong cuộc bầu cử năm 2000, nhưng bỏ phiếu ở cử tri đoàn lại quá sít sao và gây tranh cãi. Cho đến đêm của ngày bầu cử, các bang New Mexico, Oregon và Florida vẫn chưa có kết quả ngã ngũ.

Đáng lẽ bang Florida sẽ quyết định ai là người thắng cử, nhưng Tòa án tối cao nhảy vào. Suốt một tháng ròng, kết quả bầu cử Tổng thống vẫn chưa có vì phụ thuộc vào việc kiểm phiếu lại. Đội tranh cử của ông Bush kiện về tiến trình kiểm phiếu, khiến Tòa tối cao bị lôi vào một cuộc chiến bất phân thắng bại, phải quyết định tiếp tục kéo dài thời hạn kiểm phiếu, hay dừng. Một trong những thách thức lớn nhất khi đó là liệu có tính cả những phiếu gần như bị hỏng hay không.

Cuối cùng, ngày 12/12/2000 Tòa án tối cao ra một quyết định mang chiến thắng đến cho ông Bush.

Và giờ đây, đứng trước cuộc đua vào nhà Trắng của hai ứng viên sáng giá nhất năm 2016 là tỉ phú Donald Trump và bà Hillary Clinton, họ cũng đang tạo nên những sự kiện kỳ lạ chưa từng có trong lịch sử nước này.