Dự án Khu dân cư Tân Cang (Biên Hòa, Đồng Nai): Vì đâu người dân đề nghị hủy bỏ?

Trong khi không hề có hồ sơ hợp pháp, không có sự thỏa thuận với các hộ dân; tự ý đưa người không do dân bầu vào làm đại diện và áp giá đền bù rẻ mạt… Đó là nội dung phản ánh của hàng trăm người dân ấp Tân Cang, xã Phước Tân, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Thực tế, dự án này đã bộc lộ rất nhiều bất cập, một “quy trình ngược” và có dấu hiệu mập mờ trong việc triển khai.

Cuộc họp thứ 3 vào ngày 28/4/2017 nhằm động viên, thuyết phục, giải thích để người có đất thu hồi phối hợp thực hiện không đạt kết quả

Người dân bị ảnh hưởng liên tục phản đối

Điều này thể hiện rõ qua những biên bản họp giữa đại diện cơ quan có thẩm quyền, chủ đầu tư và những hộ dân trong diện thu hồi đất triển khai dự án Khu dân cư. 

Ngày 1/10/2015, UBND xã Phước Tân phối hợp với Phòng TN&MT, Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố Biên Hòa, Chủ đầu tư dự án là Công ty CP vật liệu xây dựng Thế Giới Nhà (Cty Thế Giới Nhà) cùng ban ấp Tân Cang tổ chức họp công bố chủ trương theo văn bản số 674/UBND-ĐT ngày 26/1/2015 của UBND tỉnh Đồng Nai và “xin ý kiến lập quy hoạch chi tiết xây dựng Khu dân cư”. Theo văn bản số 674 thì UBND tỉnh chấp thuận chủ trương và thỏa thuận địa điểm cho Cty Thế Giới Nhà lập hồ sơ đầu tư dự án khu dân cư tại  khu vực này với diện tích khoảng 460.000 m2. Khoảng 150 người tham dự phản đối dự án này và nêu ra nhiều yêu cầu làm rõ như cần xem lại các văn bản cho phép đầu tư; việc lấy đất của dân để giao cho doanh nghiệp là vô lý; đề nghị công ty này phải thỏa thuận với dân…Cuộc họp không thành nên việc xin ý kiến lập quy hoạch cũng không đạt được.

Cuộc họp thứ 2 được tiến hành để công bố chủ trương thu hồi đất dự án xây dựng Khu dân cư vào ngày 19/1/2016 cũng bị các hộ dân phản đối việc thu hồi đất giao cho Cty Thế Giới Nhà và yêu cầu phải cung cấp kế hoạch và thông báo thu hồi đất (bản gốc); về giá bồi thường rẻ mạt…

Cuộc họp thứ 3 vừa được tiến hành vào ngày 28/4/2017 với nội dung “ Tổ chức động viên, thuyết phục, giải thích để người có đất thu hồi phối hợp thực hiện”.  Khoảng 200 người dân có đất bị ảnh hưởng đã phản đối nội dung cuộc họp này. Theo người dân, khi họ chưa nhận được thông báo thu hồi đất cũng như những văn bản liên quan đến dự án này thì biết thế nào mà đồng thuận và vì sao chưa làm việc này mà đã tiến hành kiểm đếm. Rất nhiều người dân bức xúc chất vấn chủ tọa nhiều vấn đề, kể cả về việc họ không hề biết ông Lê Văn Cảnh là ai mà thấy đưa vào đại diện cho họ tham gia ban kiểm đếm, đền bù. Cuộc họp không đạt được mục đích vì người dân yêu cầu dừng dự án. Theo yêu cầu của các hộ dân, đại diện Trung tâm phát triển quỹ đất đã chấp nhận bàn giao hồ sơ cho đại diện những người bị thu hồi đất. Trước đó, họ đã khiếu nại nhưng không cơ quan nào hồi âm.

Những bất cập cần được làm rõ

Được biết, vào những năm 1978-1979, Nhà nước có chủ trương vận động dân đi xây dựng vùng kinh tế mới. Khu vực này gần Tổng kho Long Bình nên bom mìn của Mỹ ngụy còn sót lại rất nhiều, vùng đất lại hoang vu nên người dân khai hoang đã phải tốn nhiều mồ hôi công sức, thậm chí cả xương máu vì dẫm phải bom mìn. Sau khi có Luật Đất đai năm 1993, người dân được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, được đăng ký hộ khẩu thường trú, cuộc sống đã ổn định. Dự án này chỉ phát sinh sau khi Nhà nước đầu tư mở rộng đường giao thông và khu vực này được “để mắt” vì có khả năng sinh lợi cao. Đầu năm 2015, Cty Thế Giới Nhà được UBND tỉnh Đồng Nai chấp thuận địa điểm này để xây dựng Khu dân cư.

Tuy nhiên đến nay, việc triển khai dự án này còn quá nhiều bất cập mà người dân và các luật sư bảo vệ quyền lợi cho họ nêu ra, cần được lãnh đạo tỉnh Đồng Nai  xem xét, giải quyết.

Trước hết, dự án xây dựng Khu dân cư này nhằm mục đích gì khi đã có khu dân cư (ấp Tân Cang) với hàng trăm hộ dân sống ổn định từ nhiều năm, đã được quy hoạch. Theo quy định tại Luật Đất đai hiện hành thì việc xây dựng Khu dân cư mới phải được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh ban hành nghị quyết. Nhưng văn bản số 674 nêu trên mới là ý kiến của UBND tỉnh mà người dân thì khẳng định chưa có nghị quyết của Hội đồng nhân dân thì liệu có là căn cứ pháp lý để triển khai dự án này.

Theo phản ánh của các hộ dân thì đây là dự án kinh doanh của Cty Thế Giới Nhà nhưng chưa bao giờ doanh nghiệp này thỏa thuận với người dân. Vậy nên cơ quan có thẩm quyền ở Đồng Nai cần làm rõ đây là dự án phục vụ lợi ích công cộng hay kinh doanh. Những việc “xin ý kiến lập quy hoạch”  hay “Tổ chức động viên, thuyết phục, giải thích” chỉ đạt hiệu quả khi người dân hiểu, đồng thuận mà trước hết là phải công khai minh bạch dự án này với những văn bản, quy định liên quan cho họ. Việc này, mãi đến ngày 28/4/2017, trước yêu cầu gắt gao của hàng trăm hộ dân, đại diện của Trung tâm phát triển quỹ đất mới “bàn giao” hồ sơ mà trước đó đã tiến hành kiểm đếm thì liệu có phải sự mập mờ? Lạ thay, khi người dân hỏi hồ sơ giao đã đủ chưa thì vị đại diện Trung tâm phát triển quỹ đất không khẳng định mà cho biết nếu thiếu thì sẽ bổ sung (?)

Theo quy định, trong thành phần xử lý khi thu hồi đất phải có đại diện hộ dân có đất bị thu hồi nhưng ông Lê Văn Cảnh không được dân bầu ra để thay mặt họ mà lại được đưa vào là sai, thậm chí theo người dân đó là cách làm gian dối.

Trước đó mấy ngày, trong cuộc tiếp xúc cử tri tại thành phố Biên Hòa ngày 25/4/2017, ông Võ Văn Thưởng - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đề nghị tỉnh Đồng Nai trong thời gian tới cần tiếp tục quan tâm đến vấn đề tiếp xúc, trao đổi và lắng nghe tâm tự nguyện vọng của người dân để kịp thời giải quyết. Đối với một số kiến nghị của người dân về công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng tại một số dự án ở thành phố Biên Hòa, ông Thưởng đề nghị tỉnh Đồng Nai rà soát, kiểm tra xử lý.

Hiện nay người dân ở đây mong muốn được đối thoại với lãnh đạo tỉnh để làm rõ tính pháp lý của dự án này, sẵn sàng chấp hành nếu chủ trương của tỉnh là đúng đắn và bảo đảm quyền lợi hợp pháp của họ.

Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi và phản ánh vụ việc này trong thời gian tới.